São Nuno de Santa Maria

Nuno Álvares Pereira, também conhecido como o Santo Condestável, São Nuno de Santa Maria, ou simplesmente Nun'Álvares, foi um nobre e um guerreiro português do século XIV que desempenhou um papel fundamental na crise de 1383-1385, onde Portugal jogou a sua independência contra Castela.
A provar a sua importância histórica, Camões, em sentido literal ou alegórico, explícito ou implícito, faz referência ao Condestável nada menos que 14 vezes em «Os Lusíadas».
Quando o Rei Fernando de Portugal morreu em 1383, sem herdeiros a não ser a princesa D. Beatriz, casada com o Rei João I de Castela, D. Nuno foi um dos primeiros nobres a apoiar as pretensões de João, o Mestre de Avis à coroa. Apesar de ser filho ilegítimo de D. Pedro I de Portugal, D. João afigurava-se como uma hipótese preferível à perda de independência para os castelhanos. Depois da primeira vitória de D. Nuno Álvares Pereira frente aos castelhanos na batalha dos Atoleiros, em Abril de 1384, D. João de Avis nomeia-o Condestável de Portugal e Conde de Ourém.
A 6 de Abril de 1385, D. João é reconhecido pelas cortes reunidas em Coimbra como Rei de Portugal. Esta posição de força portuguesa desencadeia uma resposta à altura em Castela. D. João de Castela invade Portugal com vista a proteger os interesses de sua mulher D. Beatriz. D. Nuno Álvares Pereira toma o controlo da situação no terreno e inicia uma série de cercos a cidades leais a Castela, localizadas principalmente no Norte do país.
A 14 de Agosto, D. Nuno Álvares Pereira mostra o seu génio militar ao vencer a batalha de Aljubarrota. A batalha viria a ser decisiva no fim da instabilidade política de 1383-1385 e na consolidação da independência portuguesa. Finda a ameaça castelhana, D. Nuno Álvares Pereira permaneceu como condestável do reino e tornou-se Conde de Arraiolos e Barcelos. Entre 1385 e 1390, ano da morte de D. João de Castela, dedicou-se a realizar raides contra a fronteira de Castela, com o objectivo de manter a pressão e dissuadir o país vizinho de novos ataques.
Após a morte da sua mulher, tornou-se monge e toma o nome de Irmão Nuno de Santa Maria. Aí permanece até à morte, ocorrida em 1 de Novembro de 1431, com 71 anos.
O túmulo de Nuno Álvares Pereira foi destruído no Terramoto de Lisboa de 1755. O seu epitáfio era: "Aqui jaz o famoso Nuno, o Condestável, fundador da Casa de Bragança, excelente general, beato monge, que durante a sua vida na terra tão ardentemente desejou o Reino dos Céus depois da morte, e mereceu a eterna companhia dos Santos. As suas honras terrenas foram incontáveis, mas voltou-lhes as costas. Foi um grande Príncipe, mas fez-se humilde monge. Fundou, construiu e dedicou esta igreja onde descansa o seu corpo."
Nuno Álvares Pereira foi beatificado aos 23 de Janeiro de 1918 pelo Papa Bento XV, que consagrou o dia 6 de Novembro ao, então, beato.
D. Nuno Álvares Pereira foi canonizado como São Nuno de Santa Maria pelo papa Bento XVI no dia 26 de Abril de 2009. É o mais recente santo português, e várias personalidades políticas e religiosas indicam São Nuno como uma figura que deve “inspirar todos os portugueses”.

Nuno Álvares Pereira, taip pat žinomas kaip šventasis admirolas, São Nuno de Santa Maria, ar tiesiog Nuno Álvares, XIV amžiaus portugalų didikas ir karys, kuris atliko svarbiausią vaidmenį per 1383-1385-tųjų krizę, kai Portugalija tapo nepriklausoma nuo Kastilijos.
Siekdamas įrodyti jo istorinę reikšmę literatūriškai ar alegoriškai, atvirai ar numanomai, Camões savo “Lusiadose” šventajį mini ne mažiau 14 kartų.
1383 metais, mirus karaliui Fernandui ir palikus vienintelę įpėdinę pricesę D. Beatriz, ištekėjusią už karaliaus João I de Castela, D. Nuno buvo pirmasis didikas, parėmęs Avis magistro João pretenzijas į karūną. Nepaisant to, kad buvo nesantuokinis D. Pedro I de Portugal sūnus, D. João valdymas atrodė priimtinesnis nei nepriklausomybės praradimas. Po pirmosios D. Nuno Álvares Pereira pergalės prieš Kastiliją Atoleirų mūšyje, 1384-tųjų balandį, D. João de Avis suteikia jam
Portugalijos admirolo ir Ourém grafo vardą.
1385- tųjų balandžio 6 dieną Koimbros teismų sąjunga pripažino D. João Portugalijos karaliumi. Ši stipri portugalų pozicija susilaukė atsako Kastilijoje. D. João de Castela įsiveržė į Portugaliją, su tikslu apsaugoti savo žmonos D. Beatriz interesus. D. Nuno Álvares Pereira kontroliuoja situaciją ir
inicijuoja Kastilijai lojalių miestų, daugiausia plytinčių šalies šiaurinėje dalyje, blokadą.
Rugpjūčio 14 dieną D. Nuno Álvares Pereira pademonstruoja savo kariniu sugebėjimus, laimėdamas Aljubarrotos mūšį. 1383-1385 metų politinio nestabilumo pabaigoje ir Portugalijos nepriklausomybės konsolidacijoje, šis mūšis tapo lemiamu. Po Kastilijos grėsmės D. Nuno Álvares Pereira išliko karalystės admirolu ir kartu tapo Arraiolos bei Barcelos grafu. Tarp 1385- tųjų ir 1390-tųjų (D. João de Castela mirties metų), jis nusprendė vykdyti reidus prie Kastilijos sienos, siekdamas tęsti spaudimą ir sulaikyti kaimyninę šalį nuo naujų atakų.
Po žmonos mirties, jis tapo vienuoliu ir pasivadino Brolio Nuno de Santa Maria vardu, kuris išliko iki jo mirties - 1431 metų lapkričio 1 dienos, sulaukus 71 metų.
Nuno Álvares Pereira kapas buvo sunaikintas per 1755- tųjų žemės drebėjimą Lisabonoje. Ant jo antkapio buvo užrašyta: “Čia guli žymusis Nuno, admirolas, Bragansos namų įkūrėjas, puikus generolas, pagarbintas vienuolis, kuris per savo gyvenimą žemėje taip atkakliai troško Dangaus Karalystės po mirties ir nusipelnė amžinos šventųjų draugijos. Pagyros jam žemėje buvo nesuskaičiuojamos, tačiau atsuko joms nugarą. Buvo didis princas, bet tapo kukliu vienuoliu. Pastatė ir dedikavo šią bažnyčią, kur dabar ir ilsisi jo kūnas.”
1918-tųjų sausio 23 dieną Nuno Álvares Pereira buvo pašventintas popiežiaus Bento XV-tojo, kuris šventajam paskyrė lakričio 6 dieną.2009-tųjų balandžio 26 dieną popiežius Bento XVI-tasis kanonizavo D. Nuno Álvares Pereira kaip São Nuno de Santa Maria. Tai naujausias šventasis portugalas, kuris anot kai kurių politikų ir religijos atstovų turėtų tapti įkvėpimu visiems portugalams.

(translation: Giedrė Liutkevičiūtė)