Pastéis de nata, na Lituânia / Pastéis de nata - Lietuvoje

desenho: Vitalija Samuilova

Piešinys: Vitalija Samuilova

Chegaram!!!! Podem ser adquiridos no RIMI (Savanoriu 16, Panorama,Zirmunu str)

Pasirodė!!! Galite nusipirkti RIMI prekybos centruose (Savanorių 16, „Panorama“, Žirmūnų g-vėje)

(translation: Giedrė Liutkevičiūtė)

Gastão Cruz - um poeta Português na Lituânia / Gastão Cruz – portugalų poetas Lietuvoje

Para participar no Festival de Poesia da Primavera, vamos ter novamente um poeta Português na Lituânia. Trata-se de Gastão Cruz, poeta e crítico literário que nasceu em Faro em 1941. Licenciado em Filologia Românica pela Universidade de Lisboa, foi professor do ensino secundário e leitor de Português em Londres. Como poeta, começou por se destacar com a sua participação na revista Poesia 61, no início da década de 60. Colaborou com vários jornais e revistas como crítico literário, tendo traduzido autores como William Blake, Strindberg e Shakespeare. Foi também encenador de teatro.

A obra de Gastão Cruz foi distinguida com vários prémios, sendo o mais recente, já em 2009, o galardão Correntes d'Escritas / Casino da Póvoa, atribuído ao livro A Moeda do Tempo.

No próximo dia 27 de Maio pelas 18.00 horas, Gastão da Cruz estará na Embaixada de Portugal para conversar com todas as pessoas interessadas na sua poesia. APARECE!

Poezijos pavasario festivalyje Lietuvoje vėl dalyvaus portugalų poetas. Tai Gastão Cruz - poetas ir literatūros kritikas, gimęs Faro, 1941-aisiais. Lisabonos universitete baigė Romanų filologiją, dėstė vidurinėje mokykloje, vėliau - portugalų kalbą Londone. Kaip poetas pradėjo pasižymėti dalyvaudamas žurnale “Poezija 61”, šešiasdešimtųjų pradžioje. Bedradarbiavo su keliais laikraščiais ir žurnalais kaip literatūros kritikas, vertė William Blake, Strindberg ir Shakespeare kūrinius. Taip pat buvo teatro direktoriumi.
Gastão Cruz darbas buvo pažymėtas keliais apdovanojimais, kurių naujausias, jau 2009-taisiais, Šiuolaikinių kūrinių rinkinys / Póvoa kazino, skirtas už knygą “Laiko moneta”.
Gegužės 27-tą dieną, 18:00 val. Gastão Cruz atvyks į Portugalijos ambasadą pabendrauti su visais, besidominčiais jo poezija. Ateikite!

http://www.tekstai.lt/index.php/zurnalas-metai/488-2008-nr-02-vasaris/3160-gastao-cruz-poezija.html

http://poemas-poestas.blogspot.com/search/label/Gast%C3%A3o%20Cruz%20-%20Poemas

(translation: Giedrė Liutkevičiūtė)

Capitais Europeias da Cultura em Portugal / Europos kultūros sostinės Portugalijoje

Os jornalistas da LTV Ignas Krupavicius e Irma Juskenaite que visitaram Portugal muito recentemente, produzindo para a televisão lituana uma série de apontamentos sobre o Porto - Capital Europeia da Cultura em 2001 e sobre Guimarães - Capital Europeia da Cultura em 2012, serão os principais oradores de uma conferência que se realizará na Embaixada de Portugal, no próximo dia 26 de Maio, pelas 18.00 horas. Nesta conferência, será apresentado um filme com cerca de 30 minutos sobre o trabalho realizado pelos jornalistas em Portugal. Todas as pessoas interessadas em assistir a este evento, deverão contactar a nossa Embaixada (telef: 2620511) para reserva de lugar.

LTV žurnalistai Ignas Krupavičius ir Irma Juškėnaitė, neseniai lankęsi Portugalijoje ir Lietuvos televizijoje pristatę reportažus apie Portą – 2001-ųjų Europos kultūros sostinę ir Guimarães 2012-tųjų Europos kultūros sostinę, bus pagrindiniai konferencijos, vyksiančios gegužės 26 dieną, 18:00 val, Portugalijos ambasadoje, vedėjai. Šioje konferencijoje bus pristatymas 30 minučių filmas apie žurnalistų darbą Portugalijoje. Visi, norintys dalyvauti renginyje, gali rezervuoti vietas paskambinę į ambasadą numeriu 2620511.

(translation: Giedrė Liutkevičiūtė)

São Nuno de Santa Maria

Nuno Álvares Pereira, também conhecido como o Santo Condestável, São Nuno de Santa Maria, ou simplesmente Nun'Álvares, foi um nobre e um guerreiro português do século XIV que desempenhou um papel fundamental na crise de 1383-1385, onde Portugal jogou a sua independência contra Castela.
A provar a sua importância histórica, Camões, em sentido literal ou alegórico, explícito ou implícito, faz referência ao Condestável nada menos que 14 vezes em «Os Lusíadas».
Quando o Rei Fernando de Portugal morreu em 1383, sem herdeiros a não ser a princesa D. Beatriz, casada com o Rei João I de Castela, D. Nuno foi um dos primeiros nobres a apoiar as pretensões de João, o Mestre de Avis à coroa. Apesar de ser filho ilegítimo de D. Pedro I de Portugal, D. João afigurava-se como uma hipótese preferível à perda de independência para os castelhanos. Depois da primeira vitória de D. Nuno Álvares Pereira frente aos castelhanos na batalha dos Atoleiros, em Abril de 1384, D. João de Avis nomeia-o Condestável de Portugal e Conde de Ourém.
A 6 de Abril de 1385, D. João é reconhecido pelas cortes reunidas em Coimbra como Rei de Portugal. Esta posição de força portuguesa desencadeia uma resposta à altura em Castela. D. João de Castela invade Portugal com vista a proteger os interesses de sua mulher D. Beatriz. D. Nuno Álvares Pereira toma o controlo da situação no terreno e inicia uma série de cercos a cidades leais a Castela, localizadas principalmente no Norte do país.
A 14 de Agosto, D. Nuno Álvares Pereira mostra o seu génio militar ao vencer a batalha de Aljubarrota. A batalha viria a ser decisiva no fim da instabilidade política de 1383-1385 e na consolidação da independência portuguesa. Finda a ameaça castelhana, D. Nuno Álvares Pereira permaneceu como condestável do reino e tornou-se Conde de Arraiolos e Barcelos. Entre 1385 e 1390, ano da morte de D. João de Castela, dedicou-se a realizar raides contra a fronteira de Castela, com o objectivo de manter a pressão e dissuadir o país vizinho de novos ataques.
Após a morte da sua mulher, tornou-se monge e toma o nome de Irmão Nuno de Santa Maria. Aí permanece até à morte, ocorrida em 1 de Novembro de 1431, com 71 anos.
O túmulo de Nuno Álvares Pereira foi destruído no Terramoto de Lisboa de 1755. O seu epitáfio era: "Aqui jaz o famoso Nuno, o Condestável, fundador da Casa de Bragança, excelente general, beato monge, que durante a sua vida na terra tão ardentemente desejou o Reino dos Céus depois da morte, e mereceu a eterna companhia dos Santos. As suas honras terrenas foram incontáveis, mas voltou-lhes as costas. Foi um grande Príncipe, mas fez-se humilde monge. Fundou, construiu e dedicou esta igreja onde descansa o seu corpo."
Nuno Álvares Pereira foi beatificado aos 23 de Janeiro de 1918 pelo Papa Bento XV, que consagrou o dia 6 de Novembro ao, então, beato.
D. Nuno Álvares Pereira foi canonizado como São Nuno de Santa Maria pelo papa Bento XVI no dia 26 de Abril de 2009. É o mais recente santo português, e várias personalidades políticas e religiosas indicam São Nuno como uma figura que deve “inspirar todos os portugueses”.

Nuno Álvares Pereira, taip pat žinomas kaip šventasis admirolas, São Nuno de Santa Maria, ar tiesiog Nuno Álvares, XIV amžiaus portugalų didikas ir karys, kuris atliko svarbiausią vaidmenį per 1383-1385-tųjų krizę, kai Portugalija tapo nepriklausoma nuo Kastilijos.
Siekdamas įrodyti jo istorinę reikšmę literatūriškai ar alegoriškai, atvirai ar numanomai, Camões savo “Lusiadose” šventajį mini ne mažiau 14 kartų.
1383 metais, mirus karaliui Fernandui ir palikus vienintelę įpėdinę pricesę D. Beatriz, ištekėjusią už karaliaus João I de Castela, D. Nuno buvo pirmasis didikas, parėmęs Avis magistro João pretenzijas į karūną. Nepaisant to, kad buvo nesantuokinis D. Pedro I de Portugal sūnus, D. João valdymas atrodė priimtinesnis nei nepriklausomybės praradimas. Po pirmosios D. Nuno Álvares Pereira pergalės prieš Kastiliją Atoleirų mūšyje, 1384-tųjų balandį, D. João de Avis suteikia jam
Portugalijos admirolo ir Ourém grafo vardą.
1385- tųjų balandžio 6 dieną Koimbros teismų sąjunga pripažino D. João Portugalijos karaliumi. Ši stipri portugalų pozicija susilaukė atsako Kastilijoje. D. João de Castela įsiveržė į Portugaliją, su tikslu apsaugoti savo žmonos D. Beatriz interesus. D. Nuno Álvares Pereira kontroliuoja situaciją ir
inicijuoja Kastilijai lojalių miestų, daugiausia plytinčių šalies šiaurinėje dalyje, blokadą.
Rugpjūčio 14 dieną D. Nuno Álvares Pereira pademonstruoja savo kariniu sugebėjimus, laimėdamas Aljubarrotos mūšį. 1383-1385 metų politinio nestabilumo pabaigoje ir Portugalijos nepriklausomybės konsolidacijoje, šis mūšis tapo lemiamu. Po Kastilijos grėsmės D. Nuno Álvares Pereira išliko karalystės admirolu ir kartu tapo Arraiolos bei Barcelos grafu. Tarp 1385- tųjų ir 1390-tųjų (D. João de Castela mirties metų), jis nusprendė vykdyti reidus prie Kastilijos sienos, siekdamas tęsti spaudimą ir sulaikyti kaimyninę šalį nuo naujų atakų.
Po žmonos mirties, jis tapo vienuoliu ir pasivadino Brolio Nuno de Santa Maria vardu, kuris išliko iki jo mirties - 1431 metų lapkričio 1 dienos, sulaukus 71 metų.
Nuno Álvares Pereira kapas buvo sunaikintas per 1755- tųjų žemės drebėjimą Lisabonoje. Ant jo antkapio buvo užrašyta: “Čia guli žymusis Nuno, admirolas, Bragansos namų įkūrėjas, puikus generolas, pagarbintas vienuolis, kuris per savo gyvenimą žemėje taip atkakliai troško Dangaus Karalystės po mirties ir nusipelnė amžinos šventųjų draugijos. Pagyros jam žemėje buvo nesuskaičiuojamos, tačiau atsuko joms nugarą. Buvo didis princas, bet tapo kukliu vienuoliu. Pastatė ir dedikavo šią bažnyčią, kur dabar ir ilsisi jo kūnas.”
1918-tųjų sausio 23 dieną Nuno Álvares Pereira buvo pašventintas popiežiaus Bento XV-tojo, kuris šventajam paskyrė lakričio 6 dieną.2009-tųjų balandžio 26 dieną popiežius Bento XVI-tasis kanonizavo D. Nuno Álvares Pereira kaip São Nuno de Santa Maria. Tai naujausias šventasis portugalas, kuris anot kai kurių politikų ir religijos atstovų turėtų tapti įkvėpimu visiems portugalams.

(translation: Giedrė Liutkevičiūtė)

maios - Portugal ou Lituânia

Onde é Portugal? Onde é a Lituânia?

Os Maios

Os Maios são bonecos representando pessoas, em tamanho natural, vestidos e calçados com a nossa roupa, aprontados tal como as pessoas, em atitudes humanas normais, isolados ou em conjunto, representando cenas do quotidiano (passado ou actual).No dia 1 de Maio, de madrugada, estas figuras (quase sempre realizadas durante a noite de 30 de Abril), são colocados nas portas, varandas, jardins, quintais, ruas, largos, etc.. Junto de cada boneco ou sobre o próprio, estará (ou não) colocada a sua fala.
As origens desta tradição remontam às festas pagãs de Roma antiga. Ao longo dos tempos esta tradição surgia como símbolo da chegada da Primavera ou renascimento da vida vegetal; outros faziam os "Maios" para dar as boas vindas ao mês de Maio, com muitos trabalhos para o agricultor, para que as colheitas corressem bem; outros colocavam os Maios para que o diabo ou as bruxas não entrassem em casa.
Em Portugal, esta tradição e fundamentalmente celebrada no Algarve. A maioria deles ostenta ditos humorísticos cheios de criticas fortes à sociedade e às próprias pessoas que prometeram, mas que nunca cumpriram as suas promessas de um arruamento melhorado, de uma estrada alcatroada ou de um outro qualquer pedido que nunca chegou a ser satisfeito. As críticas vão quase sempre para as pessoas influentes da terra que poderiam fazer um pouco mais por ela.Colocados ao longo da estrada e das ruas, estes simpáticos Maios e Maias, garbosamente vestidos e apetrechados, ou cumprindo mesmo as velhas tradições do vestir antigo, são o gáudio para muita gente que vê ou relê nos seus escritos velhas aspirações das gentes da região, ao mesmo tempo que estes bonecos relembram os velhos e remotos tempos em que as Festas das Maias eram celebradas na Florálias, festa romana em honra de Flora.Antigamente havia no Algarve o velho uso e costume de as pessoas irem para o campo, ao alvorecer do 1º de Maio, para celebrar a chegada da Primavera. As moças enfeitavam-se, então, e por toda a parte se erguiam Maias, que são as giestas em flor.Ano após ano, no mês de Maio, por todo o lado, as giestas em flor povoavam a terra verde e adornavam as janelas, as portas, o gado, as crianças e os jovens. Esta é outra tradição quase no esquecimento no Algarve, mas que está agora a renascer, de ano para ano, com a reunião de familiares e amigos e a romaria para os campos onde já é costume não faltar a carne para assar na brasa, o vinho e os saborosos caracóis cozidos com o aroma dos orégãos.

“Gegužiai”– tai lėlės, vaizduojančios žmones, natūralaus jų dydžio -, aprengtos mūsų rūbais ir apautos mūsų batais, atskirtos ar kartu, vaizduojančios kasdieninio gyvenimo scenas.
Gegužės 1-ąją iš pat ryto šios figūros (dažniausiai padarytos išvakarėse) pastatomas prie durų, verandų, soduose, daržuose, gatvėse, aikštėse ir panašiai. Ant kai kurių lėlių ar šalia jų pritaisoma jų kalba.
Ši tradicija kilo iš pagoniškų senovės Romos švenčių. Ilgainiui ji tapo pavasario pradžios ar augalų atgimimo simboliu; kai kurie žmonės „gegužius“ daro pasveikinti gegužės mėnesiui, atnešančiam daug darbo ūkininkams, taip tikėdamiesi sulaukti gausesnio derliaus; kiti „gegužius“ stato prie durų, kad velniai ir raganos nepatektų į namus.
Portugalijoje ši tradicija populiariausia Algarvės regione. Dauguma lėlių turi humoristinį atspalvį pilną griežtos kritikos visuomenei ir žmonėms, kurie žada, bet niekada neišpildo savo pažadų pagerinti gatves, išasfaltuoti kelius ar patenkinti kitokį prašymą. Kritika dažniausia būna skirta įtakingiems vietos žmonės, kurie galėtų labiau pasistengti dėl visuomenės.
Pastatyti prie kelių ir gatvių, šie simpatiški „gegužiai“ ir „gegužės“, aprengti elegantiškais arba senoviniais tradiciniais rūbais, yra tarsi puošmena žmonėms, kurie perskaito lėlių kalbose senus regiono gyventojų troškimus; kartu jos primena senus laikus, kai lėlių šventė vykdavo per Gegužinę - romėnų šventę floros garbei.
Seniau Algarvėje egzistavo paprotys žmonėms eiti į laukus švęsti pavasario atėjimo gegužės 1-sios išvakarėse. Merginos pasipuošdavo ir visur būdavo iškeltos „gegužes“ – pražydę kadagiai.
Metai po metų gegužės mėnesį sužydėję kadagiai užpildydavo žalią žemę, jais papuošavo langus, duris, gyvulius, vaikus ir jaunuolius. Ši tradicija Algarvėje jau beveik užmiršta, bet atgyja paprotys kasmet susirinkti šeimoms bei draugams į šventę laukuose, kepti mėsą, gerti vyną ir valgyti su oregano prieskoniu paruoštas sraiges.

(translation: Giedrė Liutkevičiūtė)